Windas bij de Zonnehoeve officieel in gebruik genomen
13 mei 2023. Het nieuwe gilde van windasmeesters, opgezet door kanovereniging
Natsec, stond te popelen om met behulp van de gereconstrueerde windas het
schuitje uit de poldersloot omhoog te trekken naar de Vlaardingsevaart.
Wethouder Lianne van Kalken, wethouder van Cultuur en Erfgoed van de
gemeente Vlaardingen, bij deze gelegenheid fungerend als opper-windasmeester, hielp een handje mee. Mooi dat dit lang geleden
verdwenen cultuurhistorisch werktuig is teruggebracht. Het is de bedoeling
de windas regelmatig te demonstreren. Op de nabij staande
informatiezuil staat de werking van een windas uitgelegd. Lees hier de
toespraak van Jacques
Moerman t.g.v. de ingebruikname van de windas.
Tijdens de aanstaande
Midden-Delfland Dag, 17 juni 2023, zullen er drie demonstraties worden
gegeven van het gebruik van de nieuwe windas.
De eerste officiele overhaal, geassisteerd door wethouder Lianne van Kalken.
Demonstratie door leden van Natsec
Kanovaarders van kanovereniging Natsec gaven een demonstratie eskimoteren,
het omslaan en weer rechtop komen met de kano.
Eerste demonstratie van de windas bij de Zonnehoeve was een groot succes
28 maart 2023. Vandaag werd de nieuwe windas aan de Vlaardingsevaart
voor het eerst gedemonstreerd. Vertegenwoordigers van de initiatiefnemer (stichting
Midden-Delfland is Mensenwerk), de bouwer (stichting
Restauratiewerkplaats Schiedam) en de toekomstige gebruiker (Kanovereniging Natsec)
waren aanwezig voor de demonstratie en het leermoment.
De korte video
laat zien hoe een windas werkt. Ooit hebben er wel 56 windassen gestaan in
het gebied van het hoogheemraadschap van Delfland (zie onderaan), vrijwel
altijd bij poldermolens. De officiële ingebruikname van de windas zal
binnenkort plaatsvinden (later meer).
Nieuwe windas langs de Vlaardingsevaart bij de Zonnehoeve in Vlaardingen
24 februari 2023. De lang gekoesterde wens van de
Historische
Vereniging Oud-Schipluiden en de
stichting Midden-Delfland is mensenwerk
gaat in vervulling. Deze week is de
stichting Restauratie Werkplaats
Schiedam begonnen met het plaatsen van de nieuw gemaakte windas bij
boerderij Zonnehoeve. De windas wordt geplaatst langs de Vlaardingsevaart
ter hoogte van de molensloot de Zweth. Met de windas kan straks een bootje
uit de poldersloot over de kade getrokken worden naar het boezemwater, of
andersom. Hiermee wordt een reeds lang verdwenen cultuurhistorisch object
teruggebracht. Er wordt nog nagedacht over de officiële ingebruikname.
Lees het verhaal over 'Windassen in Midden-Delfland en omgeving' in
Historisch Jaarboek Schipluiden 2011, te koop in
Museum Het
Tramstation in Schipluiden.
Artist impression van de te bouwen windas. Projectplan door Stichting Restauratie Werkplaats Schiedam.
Het project van de bouw van de windas is een initiatief van
stichting Midden-Delfland is
Mensenwerk in samenwerking met de
Historische Vereniging Oud-Schipluiden. Het is de bedoeling dat
Kanovereniging Natsec uit Vlaardingen een rol gaat spelen bij het beheer
en gebruik van de windas.
Sponsors
De bouw van de windas is mede mogelijk gemaakt door de hoofdsponsors
Provincie Zuid-Holland, Erfgoedlijn Trekvaarten en
Fonds Schiedam Vlaardingen
e.o., en de sponsors
Gemeente Vlaardingen,
De Grootfonds,
Schiedam, Job
Dura Fonds, Van Der
Mandele Stichting,
Deltaport
Donatiefonds en
Prins Bernhard Cultuur Fonds.
De nieuwe windas in vol ornaat
Opbouw van de windas
22 februari 2023
Deze woensdag werd vooral gebruikt om de windas verder af te werken,
zoals teren van het hout en aanbrengen van een loodslab op het dakje. Zoals
te zien is worden de rollen en constructie voor het niet aanwezige deel van
de rollenbaan links en rechts opgeborgen, onderaan de windas. Wanneer de
windas in gebruik wordt genomen kunnen de ontbrekende rollen gemakkelijk
geplaatst worden. De reden voor deze oplossing is dat er een doorgang dient
te blijven voor loonwerkers voor maaien en baggeren.
De komende dag of dagen worden de laatste werkzaamheden uitgevoerd.
21 februari 2023
Vandaag werden de raderen aangebracht. Op enkele details en verfwerk na
is de windas klaar. Een informatiebordje zal de nodige informatie geven waar
dit hulpmiddel voor dient. Hier het resultaat aan het einde van deze dag.
Eerder op de dag.
15 februari 2023
De weersverwachting van deze week was zo goed dat de mannen van de Restauratie Werkplaats Schiedam de gelegenheid
aangrepen om nu al de windas op de kade van de Vlaardingsevaart te komen
plaatsen. De volgende foto's geven een impressie.
De windas is al bijna compleet, op de twee raderen na. De ramen met de rollen zijn geplaatst, zowel aan de polderkant als aan de
zijde van de Vlaardingsevaart.
14 februari 2023
De basis van de windas staat op zijn plaats.
Windas
Een windas, ook wel overtoom of overhaal genoemd, stond vroeger overal in het
landschap, vaak nabij een poldermolen. Bij een inventarisatie uit 2011
blijkt dat er in het gebied van het Hoogheemraadschap van Delfland minstens
55 windassen hebben gestaan. Zie de kaart van Kruikius uit 1712. Veel
verkeer ging over water, ook vanuit de polders. Vaak waren de doorgaans
onverharde wegen slecht begaanbaar door regen en ijs. Boeren vervoerden
daarom hun producten, melk, boter en kaas, met een schuitje over de bredere
molensloot naar een windas om daar over gezet te worden in boezemwater.
Hiervandaan kon de markt in de stad bereikt worden.
Tekening van een typische situatie van een poldermolen met windas.
Locaties van windassen ingetekend op de kaart van Kruikius uit 1712 van het gebied van het Hoogheemraadschap van Delfland.
De locaties met een blauw rondje liggen vast en die met een kruisje geven de ligging
bij benadering aan. Uit: Historisch Jaarboek Schipluiden 2011, Windassen in Midden-Delfland en omgeving, Jacques Moerman en Hans Koot.
| 
